Saga hrossaræktar í Skollagróf
Jón Sigurðsson frá Stekk við Hafnarfjörð keypti jörðina Skollagróf vorið 1942 þá tvítugur að aldri hann bjó í Skollagróf og ræktaði hross til dauðadags 11.apríl 1999 . Sigurður Haukur sonur Jóns og kona hans Fjóla Helgadóttir hófu búskap í Skollagróf vorið 1985 þá tvítug, líkt og Jón rúmum 40.árum áður. Sama ár og Jón hóf búskap þ.e.1942 keypti hann hryssuna Hremsu frá Brandsstöðum þá þriggja vetra gamla, sem síðar hlaut ættbókarnúmerið 2777. Því má segja að saga hrossaræktarinnar í Skollagróf sé 70 ára nú á árinu 2012. Hremsa fékk 1.verðlaun sem einstaklingur og síðar fyrir afkvæmi, einnig var hún sigursæl í gæðingakeppni hlaut m.a. Hreppa svipuna tvisvar. Til gamans má geta þess að minnstakosti 4 afkomendur hennar hafa hlotið þau verðlaun. Hremmsa eignaðist 4 dætur og 4 syni,eru öll hross á bænum afkomendur hennar. Elsta dóttirin var seld og sú yngsta festi ekki fang, hinar dæturnar tvær og þrír synir voru notuð í ræktuninni og eiga afkomendur í stóðinu í dag. Frægastur og mest notaður var Neisti 587, sonur Grana 452 frá Sauðárkróki,eiga flest hrossin í ræktuninni hann að forföður og mörg á fleiri en eina vegu. Neisti stóð efstur afkvæmahesta á landsmóti 1970 og hlaut Sleipnisbikarinn fyrir og var hann notaður víða um land og eignaðist mörg góð afkvæmi sérstaklega hryssur, kemur hann fyrir í framættum góðra hrossa í dag s.s. í Kjarnholtum og víðar. Fljótlega keypti Jón hryssuna Snældu frá Kópsvatni af Marinó unga og ótamda. Þó Snælda væri fædd á Kópsvatni var hún í raun Brandsstaðahross, kom innan í móður sinni að norðan. Eignaðist Snælda 6 afkvæmi allt hryssur og eru áhrif hennar í ræktuninni hér í Skollagróf töluverð. Á Brandsstöðum þaðan sem þessar tvær formæður voru uppsprottnar hafði lengi verið stunduð skipuleg hrossarækt sem hefur skilað sér í ræktun margra á síðari tímum. T.d.var hinn mikli ættfaðir Jarpur frá Brandsstöðum albróðir Hremmsu. Jarpur var faðir Fengs 457 frá Eiríksstöðum sem aftur var faðir Sörla 653 frá Sauðárkróki og fleiri góðra hrossa enda hefur verið í gegnum tíðina verið leitað fanga á Eiríksstöðum og í "Sveinshrossum" við kynbætur stofnsins hér. Keypt voru nokkur hross frá Eiríksstöðum og hafa tvær hryssur verið miklir áhrifavaldar í stofninum. Eru það þær Hrönn fædd 1962 og Gyðja fædd 1956. Hrönn var dóttir Fengs 457 og hann var einnig móðurföðurfaðir hennar. Átti Hrönn 5 afkvæmi 4 undan Neista m.a. gæðinginn Penna sem var keppnishestur Reynis Aðalsteinssonar og náðu þeir miklum árangri bæði heima og erlendis fór m.a. á evrópumót. Gauti 752 sonur Hrannar var hafður graður og notaður hér á bæ og víðar og gætir áhrifa hans nokkuð. Bylgja einkadóttir Hrannar reyndist mjög vel. Fjórar dætur hennar hafa verið notaðar í framræktun hér, tveir synir hennar og dóttursynir. Mörg hæst dæmdu hrossin héðan eru útaf henni komin. Gyðja frá Eiríksstöðum kom í Skollagróf 1975 og átti hér 3 Neistadætur sem notaðar voru og eiga afkomendur í stóðinu nú. Vindótti liturinn í stofninum í dag er kominn frá Vísu Gyðjudóttir, hennar dóttir var Mugga Náttfaradóttir, vindótt og á hún, samkvæmt því sem í Worldfeng er skráð, hundruði afkomenda. Þeirra á meðal er Glymur frá Skeljabrekku sem skartar hinum fagra lit formóður sinnar Muggu. Gyðja og Hrönn voru báðar undan Feng 457 og móðir Gyðju var móðurföðurmóðir Hrannar. Eins og fram hefur komið er mikill skyldleiki með hrossum hér og hrossum Sveins á Sauðárkróki og hafa margir kynbótahestar frá honum og útaf hans hrossum verið notaðir hér, mest gætir áhrifa Náttfara 776 frá Ytra-Dalsgerði, sem skilaði hér mjög góðum hryssum, m.a. þremur fyrstu verðlauna hryssum og fleiri góðum. Áhrif hans í stofninum í dag er veruleg í gegnum dæturnar og afkomendur þeirra.
Hrafn frá Holtsmúla var notaður á sínum tíma og á afkomendur í stofninum mest gegnum son hans Vonar-Neista sem skilar til afkomenda sinna góðum reiðhestkostum,úrvals geðslagi og ekki síst miklum fótaburði.
Seinni árin hafa verið notaðir ýmsir góðir hestar sem annað hvort hafa verið teknir á leigu eða hryssur keyrðar til þeirra, eins hafa verið notaðir hestar sem hafa verið á vegum Hrossaræktarfélag Hrunamanna ef þeir hafa fallið að ræktunarstefnu og sérvisku ábúenda í Skollagróf. Áhrifa mestur í stofninum í dag af þessum hestum er Toppur frá Eyjólfsstöðum, sem er einmitt dóttursonur Neista 587. Gaman er að geta þess að innan sveitar hesturinn Hrynjandi frá Hrepphólum var notaður og svo sonur hans Taktur sem er undan Hugsýn Náttfaradóttir og virðist sú blanda gefast vel. Í ættartölu Hrynjanda eru svo "Sveinshross" og Neisti 587 þannig að allt er þetta skylt fram í ættir.
Áfram er stefnt að því að rækta í Skollagróf alhliða hross ,geðgóð og fim í gangi sem séu eigendum sínum til yndis og ánægju með þeirri framtíðar sín að lengi megi gott bæta.Því hvað er betra þótt ýmislegt gangi á í efnahag, pólitík og tíðarfari en að eiga von í ófæddu folaldi eða tryppi í uppvexti.
Nánari upplýsingar um hrossaræktina í Skollagróf má finna á heimasíðunni, www.skollagrof.is
Hrafn frá Holtsmúla var notaður á sínum tíma og á afkomendur í stofninum mest gegnum son hans Vonar-Neista sem skilar til afkomenda sinna góðum reiðhestkostum,úrvals geðslagi og ekki síst miklum fótaburði.
Seinni árin hafa verið notaðir ýmsir góðir hestar sem annað hvort hafa verið teknir á leigu eða hryssur keyrðar til þeirra, eins hafa verið notaðir hestar sem hafa verið á vegum Hrossaræktarfélag Hrunamanna ef þeir hafa fallið að ræktunarstefnu og sérvisku ábúenda í Skollagróf. Áhrifa mestur í stofninum í dag af þessum hestum er Toppur frá Eyjólfsstöðum, sem er einmitt dóttursonur Neista 587. Gaman er að geta þess að innan sveitar hesturinn Hrynjandi frá Hrepphólum var notaður og svo sonur hans Taktur sem er undan Hugsýn Náttfaradóttir og virðist sú blanda gefast vel. Í ættartölu Hrynjanda eru svo "Sveinshross" og Neisti 587 þannig að allt er þetta skylt fram í ættir.
Áfram er stefnt að því að rækta í Skollagróf alhliða hross ,geðgóð og fim í gangi sem séu eigendum sínum til yndis og ánægju með þeirri framtíðar sín að lengi megi gott bæta.Því hvað er betra þótt ýmislegt gangi á í efnahag, pólitík og tíðarfari en að eiga von í ófæddu folaldi eða tryppi í uppvexti.
Nánari upplýsingar um hrossaræktina í Skollagróf má finna á heimasíðunni, www.skollagrof.is